Bi motatako ziazerba edo azelgak landatu ditugu, hostoa berde argia dutenak eta berde iluna dutenak. Egia esan, landatutako 12 landareetatik soilik 2-3k daukate itxura ona, besteek kostata mantentzen dituzte dauzkaten hostoak. Ondorioz jasotako uzta nahi baino eskasagoa izaten ari da.
Etxean behintzat, hostoaren alde txuria edo penka da gustukoen duguna. Egosita, rebozatuta eta etxeko tomatearekin prestatuta, senide batek esaten duen bezala, behi-txuleta bezain gozoa!
Ondo izan!
Gutxinaka ari dira iristen sukaldera Tomatetxerri baratzeko barazkiak. Jada, letxuga arrunta eta gorrixka dastatu ditugu. Hosto barazkiekin jarraituta, kogolloak nola prestatu ditugun ikusi daiteke argazkian, antxoa, piperra eta olioarekin.
Esan behar da, kogollo komertzialak hostoak estutuagoak dauzkatela. Baratzekoak aldiz, sekulako testura ta zaporea... Ñam ñam ñam!
Ondo izan!
Irizpide onarekin, Ekoguneko lagunek landu gabe zeuden lur sailak jabe berriei eman dizkiete azken egun hauetan. Izan ere, barraskilo eta bareak hedatzeko leku aproposak dira landu gabeko lur hauek, beste baratzeen kalterako. Eta batez ere, pena bat da kolorez jositako baratze politen artean landu gabeko hauek ikustea...
Bizilagun berrien inguruan, jende langilea dela esan daiteke, denborarik galdu gabe, egun gutxitan martxan jarri baitituzte beraien baratzak. Hala ere, maltzurkerietan dabilen bizilagun berriren bat antzeman dut egunotan. Gainera, in fraganti harrapatzeko aukera izan nuen nere ondoko baratzean: satorra! (Ikusi irudia).
Hauen kontra, ehizatzeko eskopeta erabiltzen duenik ezagutzen dut. Ekogunean tiroka hastea oso ideia ona ez dirudienez, momentuz bere kabuz lasai enredatzen utzi ditugu.
Ondo izan!
Gogoan dut ikastolakin Aranzadiko baratzak ikustera joan ginenean. 12 urte inguruko kalekumeak ginen. Barazkien artean jabearen azalpenak entzuten genituen, "adi adi".
Kontatzen ari zenaren harira, "a la noche va a llover" bat bota zuen. Gutako norbaitek galdetu zion ea nolatan zekien hori. Urteetan zehar zerua begiratzean barneratutako jakituria izango zela pentsatu nuen nik. Bere erantzuna, ordea, "lo ha dicho la chica del tiempo" izan zen.
Berarenganako miresmena letxugen mailara bi segundotan bota zuen gizon horren antzera, Ana Urrutiaren atala ikusten saiatzen naiz azkenaldi honetan. Normalean garaiz iristen ez naizenez, internetera jotzen dut gehienetan , webgune hauetara hain zuzen:
* Euskalmet: bertakoak izanik, nahiko ondo asmatzen dute. Informazio oso lokalizatua izan ez arren, pertsona batek (eta ez soilik ordenagailu batek) idatzita izana eskertzen da.
* Aemet: oso lokalizatua, baina soilik modeloek emandako informazioa azaltzen du. Euri kontutan ez dira gehiegi bustitzen, euri probabilitatearen datua ematen baitute. Horrela beti asmatzen dute!
* Windguru: jatorriz windsurflarientzako webgunea bazen ere, informazioa modu argi eta intuitiboan jartzeak, beste erabiltzaile askori erabilgarri suertatzea ahalbideratu du. Hauek bai bustitzen direla, eguneko momentu ezberdinetan egingo duen euri kantitate zehatza ematen baitute.
Asteleheneko ekaitza ondo aurreikusi zuten hiru webguneek. Autobusean arrapatu ninduen, babesean, argazkian ikusi daitekeen modura. Tomatetxoak babesean egon ez arren, ondo eutsi zioten ekaitzari, zorionez!
Ondo izan!
Baratzean lan gehien eskatzen duen urtaroa udaberria dela esaten ohi da. Esperientziarik gabe, benetan horrela izatea espero dut. Izan ere, daukadan sentsazioa da baratzaren eskakizunak asetzeko behar den denbora haina ezin izan diodala eskaini, eta ezin ailegatuta ibili naizenaren sentsazioa daukat. Dena den, hala nola eta laguntzarekin, baratza aurrera dijoala dirudi.
Baratza lantzen maiatzean hasi ginela kontsideratuz (apirileko lanegun bat alferrikakoa izan zen), maiatzeko eta beraz orainarteko baratzaren balantzea modu honetan geratuko litzateke :
* Emandakoa:
- Lanegunak: 10 egun.
- Lanorduak: 35 ordu inguru.
- Landareen erosketa: 33.3€.
- Beste erosketak: 44€.
- Ekoguneko kuota: 15€.
* Jasotakoa:
- Uzta: DEUS EZ.
Kanpotik edota hotzean ikusita, balantzea triste eta eskasa ateratzen da, edonondik begiratuta ere. Agian "jasotakoan" neurriezinak diren beste atal batzuk jarri beharko nituzke, ilusioa adibidez. Horrela balantzea pixkat orekatuagoa geratuko litzateke.
Argazkian ikusten diren lehenengo tomatetxo horiek atzo ikustean hartu nuen poza balantzean sartu ezkero, positiboa aterako zen, ziur. Goleadaz!
Ondo izan!
Duela 3 hilabete baratze bat nola antolatu behar den galdetu izan bazidaten, ezer gutxi erantzun ahal izango nuke. Gaur egun, ideiarik izan gabe jarraitzen badut ere, behintzat gure baratza nola planifikatu dugun eta hona iristeko jarraitu ditugun irizpideak azaldu ditzazket. Hona hemen:
* 5x6 m2-ko baratza, 1.8m-ko zabalera duten 3 zatitan banatu, tartean 20 zm-ko bidexkak eginez ipar-hego norabidean.
* Mendebaleko baratze-saila tomateei eskaini diegu. 40 X 80 zm-ko landaketa markoarekin, barietate ezberdineko 24 landare bi lerrotan banatuta: robin, gordon, raf eta nola ez... tomatetxerri!
* Tomate hilaren artean eta alboetan, letxuga berde eta gorriak eta kogollikoak. Barazki hauen landaketa 2 astetako epean tartekatuta, uzta proportzionalak jasotzen joateko asmoz.
* Erdiko sailan, iparraldean, 10 leka landare. Hauek handiak eta pisutsuak egingo direlakoan, kanpin denda itxurako tutore eleganteak dauzkate.
* Hegoaldera, azalera handia behar duten bi kalabazin, 4 berenjena eta 12 zerba edo azelga, gorriak eta txuriak.
* Ekialdeko sailan, gindillak (binaka landatuta!) piperrak eta Gernikako piperrak, bi hileratan.
* Hemen ere, in situ ereindutako azenarioak, porruak, tipula eta tipulina.
Bidexkak eginez, baratze-sailak ez zapaltzea lortu nahi da.
Era honetan barazki jatunak mendebaldean geratzen dira eta ez jatunak ekialdean. Datozen urteetan, lursailen barazkiak elkartrukatuz, lursailen errotazio sinplea burutuko dugu.
Itzala ekiditeko asmoz landare altuak mendebaldean eta iparraldean kokatu ditugu, aurten behintzat.
Barazki mota eta hauen proportzioa, gaur egun kontsumitzen ditugunaren eta gehien gustatzen zaizkigunaren arabera aukeratu dira.
Besterik gabe, hemen gure baratza teorikoa. Baratze erreala zertan geratzen den, aste gutxitan ikusiko dugu. Egindako akatsak aldiz, uda bukatzean.
Ondo izan!
Landatzeko momentua iritsita, barazki goxoak emango dituzten landareak non erosi da zalantza. Galdetzen hasi eta urrutira joan gabe honako aukerak aurkitu ditugu, bakoitzak bere berezitasunekin:
* Blasenea mintegia: Zarautzen kokatua, soilik produktu ekologikoak ekoizten dituzte. Aipatzekoa, barazki bakoitzetik barietate pila bat eskaintzen omen dituztela.
* Alkartasuna, Usurbilgo baserritarren kooperatiba: kalitate/prezio erlazio ona omen dauka.
* Oriamendi: baratze parketik gertuen dagoena. Igande ta jaiegunetan goizez irekita.
* Inguruko merkatuetako postuetan.
Aurtengo helburuak betetzeko hauetako edozein lekutan eros genitzazke landareak. Baina aste honetan, goizeko bederatziak aldera Bretxatik pasatzerakoan argazkian ikus daitekeen irudiarekin aurkitu naiz. Adin horretako horrenbeste pertsona ezin direla galduta ibili pentsatu eta Tomatetxerriko lehen tomate landareak bertan erosi eta landatu ditugu.
Ondo izan!
"BELAR TXARRAK ESPERO ETA NAHI BAINO AZKARRAGO ATERATZEN DIRA BETI"
Baratzean lehen laneguna apirilaren hasierako egun batean izan zen. Ilusio handiz, lursaileko harriak eta belar txarrak kendu genituen. Pazientzia handiarekin hasieran, azkarrago bukaeran.
Aste santua dela, euria dela edo beste konpromezuren bat dela, maiatza hasierara arte ezin izan dut Ekogunera hurbildu. Intentzioa, lurrari buelta eman eta egun gutxira landatzeko prest utzi. Esango nuke apirilean izan ditugun baldintzak (eguzkia, hezetasuna eta tenperatura epelak), lurraren kalitate onarekin batera, belar txarren gozamenerako ekaitza perfektua sortu dutela. Belar txarrak nonahi atera dira epe honetan, eta egindako lana alferrikakoa izan dela ondorioztatu daiteke.
Belar txarren inguruan, Jakoba Errekondoren artikulu hau aurkitu dut. Beraien aurka borrokatzeko ematen diren aholkuen artean, momentuz, eskuz kentzearena erabiliko dugu, ikusiko dugu zer nolako emaitzak lortzen ditugun.
Orainarte ikasitakoa beraz :
"Belar txarrak zainak luze"
Ondo izan!
